Үлкен мысықтарды зерттеу және қорғау бойынша халықаралық жоба
Жоба туралы
2023 жылдың мамырында National Geographic және Segré қорының грантының қолдауымен және Conservation X Labs компаниясының қатысуымен Қазақстанда парсы барыстарын зерттеу және қорғау бойынша жаңа халықаралық трансшекаралық жоба іске қосылды. Жоба Түрікменстан, Қырғызстан және Қазақстанда жүзеге асырылуда.
Жобаның Қазақстандағы негізгі орындаушысы Қазақстандық биоалуантүрлілікті сақтау қауымдастығының (АСБК) қатысуымен «Биоәртүрлілікті зерттеу және сақтау орталығы» (BRCC) қоғамдық қоры болып табылады.
Парсы барысы 2007-2023 жылдар аралығында Маңғыстау облысындағы Үстірт үстіртінде осы түрдің кем дегенде 4 өкілінің болуы туралы расталған фактілер негізінде 2021 жылы ғана Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілді. Барыс Маңғыстауға көрші Түркіменстаннан келеді, онда 100-ге жуық популяциясы тұрады.
Жобаның мақсаты - негізгі антропогендік шектеуші факторларды барынша азайту нәтижесінде Үстіртте барыс популяциясын құрылуы мен сақталуын қамтамасыз ету.
Жобаның негізгі мақсаттары:
- қазіргі заманғы техникалық құралдарды (камера қақпандарын) пайдалана отырып, барыстың бар болуын және оның негізгі қоректік объектілерінің (тау қойлары – уралдар мен қарақұйрықтар) популяциясын бақылау;
- түрлердің негізгі мекендеу орындарында ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желісін кеңейту;
- жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерін сақтау туралы Бонн конвенциясы бойынша Қазақстанның міндеттемелеріне сәйкес барыстың және оның қоректік объектілерінің трансшекаралық көші-қон мүмкіндігін қамтамасыз ету;
- барысты зерттеу және қорғау бойынша халықаралық ынтымақтастықты дамыту;
- адам мен барыс арасында болуы мүмкін жанжал жағдайларының алдын алу, сондай-ақ сұғанақ аңшылықпен, соның ішінде үлкен тұзақтарды қолданумен күресу мақсатында жергілікті халықпен жұмыс жасау;
- Жобаны жүзеге асырудың маңызды шарты халықаралық сарапшылардың жергілікті табиғатты қорғау ұйымдарымен және мамандарымен ынтымақтастығы болып табылады.
Бірлескен авторлар: Марк Пестов, Владимир Терентьев
